NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
هَارُونُ
بْنُ عَبْدِ
اللَّهِ حَدَّثَنَا
أَبُو
أُسَامَةَ
حَدَّثَنَا هِشَامُ
بْنُ
عُرْوَةَ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ عَائِشَةَ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهَا
قَالَتْ
دَخَلَ رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
عَامَ
الْفَتْحِ
مِنْ كَدَاءَ
مِنْ أَعْلَى
مَكَّةَ
وَدَخَلَ فِي
الْعُمْرَةِ
مِنْ كُدًى
قَالَ
وَكَانَ
عُرْوَةُ يَدْخُلُ
مِنْهُمَا
جَمِيعًا
وَكَانَ
أَكْثَرُ مَا
كَانَ يَدْخُلُ
مِنْ كُدًى
وَكَانَ
أَقْرَبَهُمَا
إِلَى
مَنْزِلِهِ
Âişe (r.anhâ)'den;
demiştir ki:
Resûlullah (S.A.V.)
Fetih yılında Mekke'ye Mekke'nin yukarısındâki Kedâ (denilen yol)dan, (kaza)
umre(sinde) de Küdâ (denilen aşağı yol)dan girdi.
(Hişam b. Urve) dedi ki:
Urve, (Mekke'ye) her ikisinden girerdi. En çok Kudâ'dan girerdi. İki yolun
evine en yakın olanı (Küdâ) idi.
İzah:
Buhari, hac; meğâazî;
Müslim, hac; Tirmizî, hac; Nesâî, menâsik; Ahmet b. Hanbel, II, 14, 21.
Resul-i Ekrem (S.A.V.)
hac için ihramlı olarak Mekke'ye
girerken "Kedâ" demlen yukarı yolu
izlemiştir. Ancak umre için Mekke'ye girerken bu yolu izlemeye hızûn görmemiş,
herkesin her zamanki takibettiği "küdâ" denilen aşağı ki yolu tâkib
etmiştir. Resû1-i Ekrem'in hac ve umre esnasında Mekke'ye girerken izlediği
yolların farklı oluşu bu konuyla ilgili rivayetler arasında çelişki olduğunu
göstermez. Çünkü Resûl-i Ekrem'in umresiyle haccı iki ayrı olaydır. Ancak bu
hadis Buhârî'nin rivayetinde geçen; "Resûlullah (S.A.V.) çıkarken Mekke'nin
yukarısında bulunan Küdâ'dan çıktı" şeklinde geçtiğinden konumuzu teşkil
eden Ebû Dâvûd hadisine üç cihetten aykırıdır. Şöyle ki:
1. Konumuzu teşkil eden
Ebû Dâvûd hadisine "Resûlullah (S.A.V.) Feth yılında Mekke'ye Mekke'nin
yukarı sındaki Küdâ'dan girdi" denilirken, Buhârî'nin rivayetinde
"Mekke'den çıkarken "Mekke'nin yukarısındâki Küdâ denilen yerden
çıktı" tâbiri kullanılmıştır."[Buharî, hac]
2. Buhârî'nin bu
rivayetinde umreden bahsedilmemektedir.
3. "Küdâ'nm
Mekke'nin yukarısında bulunduğu ifâ'de edilmektedir ki bu açık bir hatadır.
Hafız İbn Hacer'in beyânına göre bu hadisin aslı Amr b. el-Hâris ile Hâtem b.
İsmail'in Hişâm'dan naklettikleri ve "Resûlullah (S.A.V.) Mekke'ye
Mekke'nin yukarısındâki "Kedâ" denilen yoldan girdi" anlamına
gelen ibaredir. İbn Hacer daha.sonra bu yanlışlığın Ebu Üsâme'den daha aşağıda
bulunan râvilere ait olduğuna hükmetmiş ve İmam Ahmed'in Ebû Üsâme'den
naklettiği rivayetin doğru bir rivayet olduğuna dikkati
çekmiştir.[el-Fethu'r-rabbânî, XII, 6.]